برخی از افراد تعریف متفاوتی از فوتومونتاژ دارند. به طور کلی در هنر و گرافیک ” مونتاژ “ به معنای خلق ترکیبی از چندین تصویر یا عکس است. در تعریفی دیگر فوتومونتاژ در گرافیک را مجموعه‌ای از عکس‌های غیر مرتبط یا نیمه مرتبط را در ترکیبی از هم معرفی می‌کنند. باید بگویم در هنر تعاریف متغییر است و القا دادن یه روش تنها به یه تعریف کار آسونی نیست.

طی قرن بیستم، فتومونتاژ نقش مهمی در هنرهای زیبا و هنرهای تجاری بر عهده داشت و داره. ترکیب برش تصاویر و کنار هم گذاشتن اونها، در مدت زمان کمی که از اختراع عکاسی می‌گذشت، در سال ۱۸۳۰ میلادی، می‌تونست به دست یک گرافیست حرفه‌ای یا آماتور انجام شود. اما قرن گذشته با کنار هم نهادن خلاقانه تصاویر، اهمیت عکس‌های تکه تکه شده رو نشون داد، که به استفاده عمودی این تکنیک منجر شد.

فتومونتاژها شبیه آثار هنری کوبیسم هستند، هیچ محدودیتی از نظر مکان و زمان وجود نداره، شما میتونید با استفاده از چندین تصویر از موضوعات یکسان یا یک اثر هنری، یک اثر واحد هنری ایجاد کنید.

فتومونتاژ در مکتب دادائیسم

در جنگ جهانی اول سربازان با کنار هم قرار دادن تصاویر برای خانواده‌هاشون کارت‌های یادگاری درست می‌کردند. پیامدهای فتومونتاژ در آغاز قرن بیستم به سرعت از تجربه‌های هنری اولیه به گرافیک متداول ارتباطی، گسترش یافت. البته در ابتدا همچون فعالیت‌های آوانگارد، مورد اعتراض قرار گرفت. در این باره از سوی رائول هاوسمان‌، هنرمند دادائیست‌، توضیحاتی داده شد. او در بیانیه دادا نوشت: (من نیز به نامی برای این تکنیک نیاز داشتم و به همراه گئورگه گروتس، جان هارتفیلد، یوهانس بادر و هانا هش بر آن شدیم که این فن را فتومونتاژ بنامیم. این اصطلاح، تنفر ما را از ایفای نقش هنرمند خود را شکل یک مهندس تصور کردن بیان میکرد. بنابراین ما خواستار کارکرد کلی بودیم. ما میخواستیم بسازیم، می‌خواستیم ساختار اصلی کارمان را گرد آوریم).

ابداع فتومونتاژ به صورتی که پیش از این توصیف شد، حاکی از دگرگونی بنیادین در تفکرات بود، که این دگرگونی ریشه‌ای سنتی داشت. چنانچه در نظر داشته باشیم که هاوسمان این مطالب رو در دوران جنگ جهانی اول نوشته، اهمیت اون چند برابر میشه. در توصیف او، فتومونتاژ ضمیمه‌ای بر کلاژه، که کنار هم چسبوندن تصاویر عادی برای به وجود آوردن یک واقعیت مصوره، همان گونه که پیکاسو، براک و دیگر هنرمندان کوبیسم پیش از ۱۹۱۴ میلادی آن را تجربه کردند. بی عدالتی، آشوب عمومی، فمینیسم و دگرگونی سیاسی موضوع‌هایی بودن که در آثار هانا هش مورد توجه قرار گرفتند. پس از دوره نخستین تجربیات دادائیسم، فتومونتاژ برای ساخت تصاویر روشنفکرانه به منظور نشان دادن آرمان‌گرایی اجتماعی به کار رفت. به ویژه در انقلاب اتحاد جماهیر شوروی سابق، برای دوری از زبان هنری گذشته که در گمان آن‌ها در کنش با روسیه تزاری آلوده شده بود، طراحان اتحاد، مانند گوستاو کلوتسیس، ال لیسیتزکی و الکساندر رادچنکو به فتمونتاژ روی آوردن.

انواع سبک های فتومونتاژ در گرافیک:

دستی
دیجیتال

فتومونتاژ دستی:

فتومونتاژ شامل چسباندن عکس‌های چاپی کنار هم نیز می‌شود که در قرن نوزدهم و بیستم رواج داشت و ویراستاران مجله‌ها اونها رو به کار می‌بردند.

فتومونتاژ دیجیتال:

با گسترش نرم افزارهای دیجیتال مثل فتوشاپ، Light Room ،C orelDraw جای فتومونتاژ دستی رو گرفتن. البته لازم به ذکر است که فتومونتاژ دیجیتال نیز انواع مختلفی داره مثل؛ خبری، هنری، مفهومی، تبلیغاتی و … رو شامل میشه. که آموزش فتومونتاژ تبلیغاتی این روزها جز مشاغل پر درآمد محسوب میشه.

اونچه برای ایجاد یک اثر فتومونتاژ شخصی خود نیاز دارید

دوربین
کامپیوتر
چاپ

مراحل ایجاد یک اثر فتومونتاژ

ابتدا موضوع خود را انتخاب کنید.
برنامه ریزی و محاسبه
در ترکیب بندی خود به دنبال خطوط باشید
استفاده از فتوشاپ در فتومونتاژ
چاپ عکس‌های خود (یک مرحله‌ی اختیاری سرگرم کننده)
ابتدا موضوع خود را انتخاب کنید:

شما باید سوژه خودتون رو برای فتومونتاژ در نظر بگیرید. این می‌تونه با ایده‌های عکاسی منظم شما متفاوت باشه.

شما باید توانایی خودتون رو برای بیان مکان و زمان در نظر بگیرید. بهتر است موضوع ثابتی انتخاب کنید.

برنامه ریزی و محاسبه:

محاسبه کنید که چطوری می‌خواید از سوژه خودتون عکس بگیرید. برنامه ریزی کنید که چندتا عکس می‌خواهید ایجاد کنید. شما باید به این فکر کنید که چقدر به سوژه نزدیک هستید و از کدام لنز استفاده می‌کنید تا تعداد تصاویر مورد نظر خودتون رو بدست بیارید.

استفاده از یک لنز استاندارد ۵۰ میلی متری، کار رو برای شما آسون‌تر میکنه، یک لنز با زاویه دید باز ممکنه باعث ایجاد مشکل در لبه‌های تصاویر بشه.

در ترکیب بندی خود دنبال خطوط باشید :

استفاده از خطوط عمودی، افقی و یا مورب خیلی به شما کمک خواهد کرد.

همون طور که در حال عکس گرفتن هستین به دنبال خطوط، مستقیم یا منحنی باشید. مراقب باشید که چگونه اونها می‌تونن در مونتاژ عکس تمام شده شما ظاهر بشن.

استفاده از این خطوط کمک میکنن تا مونتاژ شما در کنار هم نگه داشته بشه و در نگاه مخاطب جذاب‌تر بشه و عکس شما بیشتر دیده بشه.

استفاده از فتوشاپ در فتومونتاژ :

عکس‌هاتون رو در فتوشاپ وارد کنید، کشیدن و رها کردن هر عکس رو تقریبا در جایی که می‌خواید شروع کنید. اگه توانایی رنگ آمیزی هر لایه رو دارید ایده خوبیه که این کار رو حتما انجام بدید. عکس‌هاتون رو به اطراف حرکت بدید و اون‌ها رو در موقعیتی قرار بدید که شبیه کل سوژه‌ای که از اون عکس گرفته‌اید باشد. برخی از تصاویر همچنان روی هم چیده شده ظاهر میشن. این اشکالی ندارد.

همه عکس‌ها رو تقریبا در موقعیت مناسب قرار داده‌اید. این زمانی است که لذت واقعی عکاسی خلاقانه آغاز میشه. وقت اونه که تخیل رو آغاز کنید. تصاویر رو به اطراف منتقل کنید و هرطور که دوست دارید آزمایش کنید. به بیرون از چارچوب فکر کنید.

سوالات متداول

بهترین نرم افزار برای خلق تصاویر فتومونتاژ کدام است؟

با وجودی که نرم افزارهای مختلفی رو می‌تونیم در این زمینه مورد استفاده قرار بدیم، اما یکی از بهترین و کاربردی‌ترین نرم افزار‌های مورد استفاده برای فتومونتاژ، نرم افزار قدرتمند ادوبی فتوشاپ است. ابزارها و لایه های مختلف این نرم افزار به خلق تصاویری حرفه ای‌تر و جذاب‌تر کمک زیادی میکند.

ادوبی فتوشاپ و فتومونتاژ :

نرم افزار ادوبی فتوشاپ یکی از بهترین و به بیان دیگه بهترین نرم افزار برای هنر است، در واقع میتوان گفت یکی از ویژگی‌های مهم، که فتوشاپ برای آن ساخته شده است همین فتومونتاژ است این نرم افزار قدرت باورنکردنی به فتومونتاژ داده که فرد حتی نمیتونه تفاوت بین واقعی و ساختگی رو تشخیص دهد.

اگر بخوایم نگاهی کوتاه ولی مهم به بحث فنی و تخصصی فتومونتاژ در نرم افزار قدرتمند فتوشاپ بپردازیم اینه که در فتوشاپ ما می‌تونیم میزان نور تصویر که به اصطلاح انگلیسی (shadow ,mid tone ,highlight) اشاره کرد.

Shadow: در زبان انگلیسی به معنای سایه است که در ادیت عکس و اینکه سوژه مورد نظر را از نظر سایه با تصویر یکسان کند نقش بسیار بزرگی داره.

Mid tone: در انگلیسی به معنای خاکستری که اگه بخوایم دقیق‌تر به تعریفش بپردازیم به حد وسط روشنایی مطلق یا ۱۰۰% تا سیاهی مطلق به این بین که رنگ خاکستری رو تشکیل میده که میتونیم بگیم بیشتر تصویر رو در برمیگیره.

Highlight: به طور خلاصه روشنایی، نور و هر چیزی که نور زیادی داره در تصویر ما highlight نامیده میشه باید دقت کرد که ما نباید در تصویر خود نور ۱۰۰% مطلق داشته باشیم، زیرا این بدین معناست که به اصطلاح می‌گییم عکس سوخته.